Sağlık Bakanlığı, dünyada büyük korkuya neden olan maymun çiçeği virüsü ile ilgili rehber yayımlandı. Maymun çiçeği nasıl bulaşır, belirtileri nelerdir?
MAYMUN ÇİÇEĞİ NASIL BULAŞIR?
Hastalığın temasla bulaştığı vurgulandığı rehberde, “İnsandan beşere bulaşmada uzun periyodik yakın cilt cilde temas kıymetlidir. Enfekte kişinin sekresyonları ile direkt temas cilt lezyonları ile bütünlüğü bozulmuş deri yahut mukozalarla direkt temas yahut yakın vakitte cilt lezyonlarından kontamine olmuş objelerle yakın temas öbür bulaş yollarıdır. Bu çeşit temas genel olarak tıpkı meskeni paylaşan bireylerde, kapalı ortamlarda çok uzun mühlet yakın arada bulunanlarda ve enfekte bireyle ferdî hami ekipman kullanmadan temas eden sıhhat çalışanlarında risk oluşturur” ifadeleri yer verildi.
MAYMUN ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ
Virüsün PCR testi ile kesin olarak tespit edildiği belirtilirken rehberde, hastalığın belirtileri de yer aldı.
Maymun çiçeği belirtileri ise, “M-Çiçeğinin kuluçka mühleti, riskli temastan semptomların başlangıcına kadar olan mühlet, çoklukla 6-14 gün olmakla birlikte 1-21 gün ortasında değişebilir. Bir hayvan ısırığı yahut tırmalaması hikayesi olan şahıslar, dokunsal-temasla maruziyete sahip olanlardan daha kısa bir kuluçka müddetine sahip olabilir” bilgileri yer aldı.
• Klinik tablo; ateş, ağır baş ağrısı, lenfadenopati (lenf düğümlerinin büyümesi), sırt
ağrısı, miyalji (kas ağrıları) ve ağır halsizlik ile başlar. Bu bulgular birinci 5 gün ön
plandadır.
• Lenfadenopati gelişimi ayırıcı teşhiste yer alabilecek suçiçeği, kızamık ve çiçek
hastalığında bu kadar ön planda olmadığından M-Çiçeği için tanıyı destekleyici bulgu
olarak kabul edilebilir.
• Deri döküntüsü çoklukla ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar.
Döküntü, gövdeden çok yüz ve ekstremitelerde ağırlaşma eğilimindedir. Yüzü
(vakaların %95’inde), avuçları ve ayak tabanlarını (vakaların %75’inde) tesirler. Ayrıca
oral mukoza (vakaların %70’inde), genital bölge (%30) ve konjonktiva (%20) ile kornea
da etkilenir. Döküntü, maküllerden (düz tabanlı lezyonlar) papüllere (hafifçe kabarık sert
lezyonlar), veziküllere (berrak sıvı ile dolu lezyonlar), püstüllere (sarımsı sıvı ile dolu
lezyonlar) ve kuruyup dökülen kabuklara gerçek gelişir. Lezyonların sayısı birkaç adet ile
birkaç bin adet ortasında değişebilir. Şiddetli hadiselerde lezyonlar geniş deri alanlarının
soyulmasına neden olacak biçimde birleşebilir.
• Semptomların dağılımı (36.506 hastada) aşağıdaki formda gösterilmiştir. Şekilde
“sistemik döküntü”, mukozal ve genital döküntüler haricindeki bedendeki döküntüleri
söz etmektedir. Rastgele bir döküntü ise bir ya da birden fazla döküntü türünü
(sistemik, oral, genital yahut yeri bilinmeyen) tabir etmektedir. Rastgele bir
lenfadenopati, genel ya da lokal lenfadenopatiyi tabir etmektedir. Semptom bilgileri,
Ocak 2022’den itibaren bilgilerin mevcut olduğu tüm hadiseler için gösterilmiştir.
KESİN OLAYDA YAPILMASI GERKEENLER
Kesin hadise ile karşılaşılması durumunda, standart enfeksiyon denetim tedbirleri tam olarak
uygulanmalı, el hijyenine azamî ihtimam gösterilmeli ve beden sıvıları ile temas ve yakın
temas tedbirleri de uygulanmalıdır.
M-Çiçeği Hadise Bildirim Formu (Ek 2) doldurulmalı ve İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı
Hizmetleri Başkanlığı Bulaşıcı Hastalıklar Ünitesine gönderilmelidir.
Sıhhat kurumları tarafından gönderilen M-Çiçeği Hadise Bildirim Formu (Ek 2) İl Sağlık
Müdürlüğü tarafından tıpkı gün içerisinde Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (HSGM)
Bulaşıcı Hastalıklar ve Erken İkaz Dairesi Başkanlığı [email protected]
elektronik posta adresine gönderilmelidir.
3. Hadise hastanede yatırılarak ya da kuralların uygun olduğu, hadisenin hastanede yatışının
gerekmediği durumlarda meskende günlük telefon denetimi ile izole edilmelidir